Connecting international herstories: Jewish Dutch #Feminist Rosa Manus (1881-1942)

Thanks a.o. to editors Myriam Everard and Francisca de Haan, Atria (Institute on Gender Equality and Women's History) and publisher Brill we can read this amazing collective biography of Essays, Pictures and Documents about Rosa Manus (1881-1942) The International Life and Legacy of a Jewish Dutch Feminist Leiden 2017. (Comment 1) 
In this blog I focus on Rosa Manus as board member of International Alliance of Women. Rosa Manus was murdered by the Nazis in 1942 and part of her archive returned from Moscow to Amsterdam in 2003. (Comment 2) 
The editors are famous experts of gender history and feminists! Myriam Everard Ph.D (1994) is an independent scholar lately focusing on first wave feminism. Francisca de Haan Ph.D (1992) is Professor of Gender Studies and History at the Central European University. She has published widely on the history of the international women's movement. (Comment 3)

International Alliance of Women (IAW)
You can read in this 'collective biography' about Rosa Manus many different herstories! I read a.o. Introduction: Recovering the Legacy by Francisca de Haan and two inspiring Essays , the Bonds of High-Financial Womanhood by Mineke Bosch and Rosa Manus in Cairo 1935 & Copenhagen 1939 by Margot Badran. (Comment 4)
In the Index there are many, many pages about IAW and their branches a.o. in Brasil, Egypt and Germany and their congresses a.o. in Amsterdam, Paris and Berlin.  

Rosa Manus in the 30's
Together with the president of the Egyptian Feminist Union Huda Sha'rawi Rosa Manus became member of the board of IAW in 1926. "Interactions between Manus and the Egyptians in Cairo and Copenhagen within the context of the IAW brought to the fore two dimensions of international feminism in the inter-war period ... the warm and collaborative ... and the tense and conflicted ... when centrifugal forces and realities of politics denied, both colonial and nationalist [viewpoints]." (page 185)
Rosa Manus and Huda Sha'rawi both were born into wealth of a Jewish (1881) and a Muslim (1879) family and received an excellent education. Both were members of the Alliance Committee for Peace and the League of Nations. (page 188) ...
Margot Badran: "The IAW western leadership could not, or would not, recognize its colonial cast or what later [was] identified as ´imperial feminism´..." (page 200) "The IAW president during the interwar years, Corbett Ashby, would admit to me (Margot Badran) in 1971 that the notion that women would be better at keeping the peace (natural peace makers) was their largest illusion. " (page 201) Rosa Manus in a letter to Carrie Chapman Catt, 31 July 1939, "... the Jewish question was not the matter but only the Palestine-Jewish question." (page 204) 

Pictures in Part 2 
with beautiful words by Myriam Everard and analysing the pictures in detail.
** On page 302 you can see IAW's first president Carrie Chapman Catt and Rosa Manus in 1909 at the London Congress of IWSA (International Woman Suffrage Alliance). (Comment 5)
** On page 320 is a beautiful Studio Portrait of 'grande dame' Rosa Manus 1928 by Jacob Merkelbach in Amsterdam. 
** On page 326 Rosa Manus in the 'pose of a business-woman communicating with the world over the phone' by Erna Lendvai-Dircksen in Berlin 1929 (25th Jubilee's Congress of the Alliance). 
** On page 339 Press photo of the IAW Board meeting at the IAV offices in Amsterdam 1936 with handwritten names by Rosa Manus.

Concluding
I want to conclude this blog with a storytelling & a clearifying quote by Francisca de Haan: 
"Rosa Manus's feminist career started at the 1908 Congress of the International Woman Suffrage Alliance (IWSA) in the Concertgebouw in Amsterdam, where she worked as a 'page' and was immediately spotted for her talents and dedication. For three decades, she took up important positions in national and international groups concerned with women's suffrage and emancipation and world peace." (page 3) ...
"She (Rosa Manus, Arina Angerman) was arrested as a political opponent of the Nazis and detained in political prisons, but, in the end, murdered as a Jew. Both dimensions deserve to be recognized." (page 21).   

Comments
- Comment 1

Publisher Brill hardback ISBN 978-90-04-33317-8.
- Comment 2 Rosa Manus also was o.a. a co-founder of the Women's International League for Peace and Freedom (WILPF) in 1915 and the International Archives for the Women's Movement (IAV) in 1935.
- Comment 3 My focus in the 80's was women's history and feminism. I personally know Francisca de Haan & Myriam Everard since that time. I attended a.o. celebrations of the International Archives for the Women's Movement (IAV) in Amsterdam in 1985 (50th) and 2015 (80th).
- Comment 4 I choose to read the Essay by Margot Badran a.o. because Hoda Chawari Association, Egypt, still is a member organization of IAW.  
- Comment 5 IAW becomes the formal name in 1949. Centenary edition of IAW in 2004. You can download a pdf at the International Alliance of Women page at Wikipedia. Look at References.


Arina Angerman is a social entrepreneur Social Media 4 Boomers (website in Dutch) and writes a.o. blogs at angermaneuropa.blogspot.com 'Internet & Financial independence for women - #lifelonglearning'.
Arina represents the International Alliance of Women (IAW) in the Board of European Women's Lobby (EWL) since October 2014.

Doe jij mee op 15.3 met #StemOpEenVrouwAlettaActie? resultaten 2017

Deze Actie honoreert de inzet van Aletta Jacobs en vele tienduizenden vrouwen en mannen die het in 1917 mogelijk maakten, dat mannen voor het eerst op een vrouw bij de Tweede Kamerverkiezingen mochten stemmen!
Nu is er een geweldige Stem op een Vrouw campagne: help jij 15 maart balans in de Tweede Kamer te brengen? Volgens recente cijfers (8.3) worden er 55 vrouwen (37%) in de Tweede Kamer gekozen op 15 maart 2017. 

Doe jij mee aan het strategisch vergroten van het aantal voorkeurstemmen op vrouwen bij verschillende politieke partijen? "Maak het verschil door op een vrouw te stemmen die lager op de lijst staat en zonder voorkeurstemmen niet in de Tweede Kamer komt." Doe jij net als twee derde van alle kiezers (V/M) in 2012 mee op 15.3 door te kiezen voor een vrouwelijke kandidaat? Bron: NOS
  
Aletta Actie
Bij Vrouwenbelangen, Vereniging voor genderevenwicht, werkte ik begin jaren 90 met de Aktie M/V 50/50 en honderden andere vrouwen en mannen succesvol aan 32% gekozen vrouwen in de Tweede Kamer in 1994. Daarvoor beslisten vrouwen voor slechts een kwart - 25% - mee! Oeps wat 'n kleine vooruitgang NU ... na bijna 25 jaar slechts een geschatte groei van 5%. In 2017 help ik de Stem op een Vrouw campagne door #SOEVAA Stem Op Een Vrouw Aletta Actie. Deze Actie start op 8 maart de dag in het jaar 1879 dat Aletta Jacobs als eerste vrouw in Nederland in Groningen promoveerde.  

In de prettig geschreven biografie Een Onwrikbaar Geloof in Rechtvaardigheid over Aletta Jacobs 1854-1929 door Mineke Bosch herlas ik de afgelopen week het gedeelte over de laatste fase in de 25-jarige strijd voor het passief en actief vrouwenkiesrecht (p 575-612). Precies een maand geleden - 8 februari 2017 - zette Google Aletta Jacobs al in het zonnetje http://nos.nl/artikel/2157184-google-zet-aletta-jacobs-in-het-zonnetje-op-haar-geboortedag.html Doe jij mee met #StemOpEenVrouwAlettaActie op 15 maart?

#StemOpEenVrouwAlettaActie op 15.3
Doe jij mee? Stem jij strategisch op een vrouwelijke kandidaat? Advies 14.3 
Op #30 Chantal Nijkerken-de Haan @cnijkerken (VVD); #21 Hilde Palland @Hilde_PM (CDA); #18 Antje Diertens @AntjeDiertens (D66) of #19 Isabelle Diks @IsabelleDiks (GroenLinks). Waarom deze keuze? Grote kans op een 'nieuwe' regering van VVD+CDA+D66+GroenLinks.

P.S. Zelf ga ik op #16 Keklik Yucel @KeklikYucel (PvdA) #equalpay & #doorleren stemmen.

Resultaat 15.3
Op 21.3 publiceerde de Kiesraad de officiële uitslag. 3 vrouwelijke kandidaten zijn met voorkeurstemmen gekozen zoals Isabelle Diks van GroenLinks en Lilianne Ploumen van PvdA. Het totaal aantal gekozen vrouwen is 54 en dat is 36%. 
Vrouwen zijn het beste (meer dan 50%) vertegenwoordigd door Partij voor de Dieren (3 van de 5), GroenLinks (8 van de 14) en PvdA (5 van de 9).  

Eerdere blogs over Aletta Jacobs of Stem Op Een Vrouw

1. Women's participation in politics in Indonesia - Aletta Jacobs +100 https://angermaneuropa.blogspot.nl/2012/04/womens-participation-in-politics-in.html?view=magazine

2. Europese Vrouwenbelangen 50/50 Stem Op Een Vrouw in 2014 https://angermaneuropa.blogspot.nl/2014/05/mv-5050-europese-vrouwenbelangen-stem.html?view=magazine

3. Wat is het geheim van NEELIE Kroes' succes? https://angermaneuropa.blogspot.nl/2014/11/wat-is-het-geheim-van-neelie-kroes-haar.html

Arina Angerman, social entrepreneur Social Media 4 Boomers is partner van bol.com Wanneer lezers (V/M) via een link in bovenstaande blogs een boek kopen, verdient Arina aan deze transactie een kleine commissie (6%).

'De' motie - Tendeloo: gelijke vrouwenrechten in de politiek 1955/56

In het begin van de jaren 50 werkten vrouwen in 'een uitgesproken mannenwereld' in de Tweede Kamer. In 1956 toen de handelingsonbekwaamheid van gehuwde vrouwen werd behandeld, zaten er in de Tweede Kamer 10 vrouwen = 10% van de 100. "Vijf van hen waren ongehuwd en van de vijf gehuwden waren vier vrouwen moeder ... De KVP (Katholieke Volkspartij) wilde principieel uitsluitend ongehuwde vrouwen als vertegenwoordigster van hun partij in de Tweede Kamer hebben" (p. 145) zoals de ongehuwde Marga Klompé die in 1956 de eerste vrouwelijke minister in Nederland werd. Op de groepsfoto van dames op het Binnenhof staan negen andere vrouwen (p. 146). Dit blog gaat over de tiende en ongehuwde Corry Tendeloo.  

Foto van de prachtige biografie die Anneke Linders schreef Noot 1. Deze biografie leende ik bij Atria en is ook te koop via Bol.com.

Vrouwen in de politiek

Van de 10 vrouwelijke Tweede Kamerleden waren er 8 lid van Vrouwenbelangen getypeerd door Anneke Linders als 'feministische vereniging' en zij hadden allen een beroepsopleiding. Corry Tendeloo was een afgestudeerde jurist en had net als Nancy Zeelenberg in Rotterdam een eigen advocatenpraktijk in Amsterdam. Beiden waren voor de Tweede Wereldoorlog actieve vertegenwoordigers van de VDB (Vrijzinnig-Democratische Bond) en maakten deel uit van de PvdA-fractie van de Tweede Kamer. "Tendeloos houding in de Tweede Kamer, die omschreven wordt als 'militant' en haar redevoeringen, die in kranten en in de Handelingen de predikaten 'bijna agressief', 'geharnast' en 'streng en striemend' kregen, roepen beslist geen associaties op met vrouwen die als moeders tot de politiek geroepen waren, maar geven eerder aanleiding tot een associatie met een 'mannelijke' wijze van politiek bedrijven." (p 152) `Tendeloo voelde zich in de Kamer een afgevaardigde van de feministische achterban.´ (p 156) Zij trad met meer betrokkenheid op voor de rechten van vrouwen dan voor de beginselen van de PvdA (p 159). Zo schreef zij van eind 1946 tot in 1956 verreweg de meeste afleveringen van de rubriek ´Parlementaria´ in Vrouwenbelangen (p 160). ``Zij gebruikte die rubriek om de leden het belang van politieke invloed bij te brengen en ze op te wekken tot daadwerkelijke betrokkenheid bij de politiek.`` (p 160)

´De´ motie - Tendeloo

De gelijke vrouwenrechten waardoor Corry Tendeloo vooral bekend is geworden zijn de afschaffing van het ontslaggebod voor huwende ambtenaressen en een verandering in de huwelijkswetgeving. ´De´motie -Tendeloo die in 1955 nipt werd aangenomen resulteerde in het niet meer door de overheid mogen ontslaan van huwende ambtenaressen. (p 188) Hierbij stemden alle vrouwen in de Tweede Kamer voor de motie. Dit is de enige keer in de parlementaire geschiedenis van Nederland, dat vrouwen in de politiek zo eensgezind bleken. (p 195) 

De strijd voor de gehuwde ambtenares en onderwijzeres op het terrein van vrouwenarbeid speelde toen al enkele decennia! Gehuwde vrouwen werkten veelal vanuit financiële motieven. Zo werkten in 1950 45% van de gehuwde vrouwen in overheidsdienst als schoonmaakster. (p 187)

In 2017 vieren we dat gehuwde vrouwen per 1 januari 1957 handelingsbekwaam zijn geworden! Dit probleem van de handelingsonbekwaamheid van de gehuwde vrouw speelde sinds de brochure Gelijk recht voor allen! daar de aandacht op vestigde in 1870. Minister Van Oven schreef na Tendeloos dood een IM in het Nederlands Juristenblad waarin hij haar met name prees om haar moedige vooruitstrevendheid in verband met de afschaffing van de handelingsonbekwaamheid. p 192 ´´Tendeloo noemde het enigszins dwaas dat vrouwen wel in de gemeente, de provincie en het parlement mochten meebeslissen, zelfs als het over miljoenen guldens ging, terwijl die zelfde vrouwen in hun eigen gezin uitsluitend iets te zeggen hadden over de dagelijkse huishoudelijke uitgaven.´´ (p 193)  De wet tot opheffing van de handelingsonbekwaamheid van de gehuwde vrouw trad in werking op 1 januari 1957! Als gehuwde vrouw kun je nu 60 jaar zelf een bankrekening openen (een overeenkomst) en ... 

Gelijke vrouwenrechten: equal pay
Een ander gelijk vrouwenrecht gaat over gelijk loon voor gelijk werk. Vrouwen krijgen voor hetzelfde werk vaak nog steeds een lager loon dan mannen. Op 7 september 2016 is dit gelijke vrouwenrecht besproken in de Tweede Kamer op basis van het in 2014 ingediende initiatiefwetsvoorstel van Keklik Yücel over het bevorderen van gelijke beloning van mannen en vrouwen. Meer informatie uit 2015 over ongelijke beloning en equal pay vind je hier. 

Vraag om Actie -#100jaarvrouwenkiesrecht in 2019
Wie we eren zegt iets over welke verhalen we belangrijk vinden om te vertellen. Onderteken jij (ook) de petitie voor standbeeld Corry Tendeloo?

Noot 1 In deze biografie over Corry Tendeloo is onder andere volgens Literatuur gebruik gemaakt van Arina Angerman, 'Over gelijkwaardigheid en gelijkheid; een ideeëngeschiedenis over organisatie en emancipatie van vrouwen van de bestuurstop van de Vereniging voor Vrouwenbelangen, Vrouwenarbeid en Gelijk Staatsburgerschap (VVGS) in de periode 1949-1967 (doctoraal-scriptie Eigentijdse Geschiedenis, Groningen 1985, ter inzage bij Atria). 

Noot 2 Leestip Blog over Hilda Verwey-Jonker die begin jaren 50 voorzitter van Vrouwenbelangen was https://angermaneuropa.blogspot.nl/2014/07/hilda-verwey-jonker-jaren-50-feminist.html
Noot 3 Link naar informatie over de (Indische) achtergrond, juridische opleiding en gelijke vrouwenrechten activiteiten in Amsterdam van Corry Tendeloo.

Arina Angerman, social entrepreneur Social Media 4 Boomers is partner van bol.com Wanneer lezers (V/M) via een link in bovenstaande blogs een boek kopen, verdient Arina aan deze transactie een kleine commissie (6%).

Tijdens de PvdA campagne op zaterdag 26 februari 2022 reisde Arina Angerman naar Amsterdam (Nieuw-West) en kwam met tram 2 over de Corry Tendeloobrug. Zij werd er blij van! https://www.google.nl/maps/place/Corry+Tendeloobrug+(Brug+713)/@52.3470891,4.825369,17z/data=!3m1!4b1!4m5!3m4!1s0x47c5e1bdd3ab4c87:0x56655b901bd44dc5!8m2!3d52.3470858!4d4.8275577?hl=nl