'De' motie - Tendeloo: gelijke vrouwenrechten in de politiek 1955/56

In het begin van de jaren 50 werkten vrouwen in 'een uitgesproken mannenwereld' in de Tweede Kamer. In 1956 toen de handelingsonbekwaamheid van gehuwde vrouwen werd behandeld, zaten er in de Tweede Kamer 10 vrouwen = 10% van de 100. "Vijf van hen waren ongehuwd en van de vijf gehuwden waren vier vrouwen moeder ... De KVP (Katholieke Volkspartij) wilde principieel uitsluitend ongehuwde vrouwen als vertegenwoordigster van hun partij in de Tweede Kamer hebben" (p. 145) zoals de ongehuwde Marga Klompé die in 1956 de eerste vrouwelijke minister in Nederland werd. Op de groepsfoto van dames op het Binnenhof staan negen andere vrouwen (p. 146). Dit blog gaat over de tiende en ongehuwde Corry Tendeloo.  

Foto van de prachtige biografie die Anneke Linders schreef Noot 1. Deze biografie leende ik bij Atria en is ook te koop via Bol.com.

Vrouwen in de politiek

Van de 10 vrouwelijke Tweede Kamerleden waren er 8 lid van Vrouwenbelangen getypeerd door Anneke Linders als 'feministische vereniging' en zij hadden allen een beroepsopleiding. Corry Tendeloo was een afgestudeerde jurist en had net als Nancy Zeelenberg in Rotterdam een eigen advocatenpraktijk in Amsterdam. Beiden waren voor de Tweede Wereldoorlog actieve vertegenwoordigers van de VDB (Vrijzinnig-Democratische Bond) en maakten deel uit van de PvdA-fractie van de Tweede Kamer. "Tendeloos houding in de Tweede Kamer, die omschreven wordt als 'militant' en haar redevoeringen, die in kranten en in de Handelingen de predikaten 'bijna agressief', 'geharnast' en 'streng en striemend' kregen, roepen beslist geen associaties op met vrouwen die als moeders tot de politiek geroepen waren, maar geven eerder aanleiding tot een associatie met een 'mannelijke' wijze van politiek bedrijven." (p 152) `Tendeloo voelde zich in de Kamer een afgevaardigde van de feministische achterban.´ (p 156) Zij trad met meer betrokkenheid op voor de rechten van vrouwen dan voor de beginselen van de PvdA (p 159). Zo schreef zij van eind 1946 tot in 1956 verreweg de meeste afleveringen van de rubriek ´Parlementaria´ in Vrouwenbelangen (p 160). ``Zij gebruikte die rubriek om de leden het belang van politieke invloed bij te brengen en ze op te wekken tot daadwerkelijke betrokkenheid bij de politiek.`` (p 160)

´De´ motie - Tendeloo

De gelijke vrouwenrechten waardoor Corry Tendeloo vooral bekend is geworden zijn de afschaffing van het ontslaggebod voor huwende ambtenaressen en een verandering in de huwelijkswetgeving. ´De´motie -Tendeloo die in 1955 nipt werd aangenomen resulteerde in het niet meer door de overheid mogen ontslaan van huwende ambtenaressen. (p 188) Hierbij stemden alle vrouwen in de Tweede Kamer voor de motie. Dit is de enige keer in de parlementaire geschiedenis van Nederland, dat vrouwen in de politiek zo eensgezind bleken. (p 195) 

De strijd voor de gehuwde ambtenares en onderwijzeres op het terrein van vrouwenarbeid speelde toen al enkele decennia! Gehuwde vrouwen werkten veelal vanuit financiële motieven. Zo werkten in 1950 45% van de gehuwde vrouwen in overheidsdienst als schoonmaakster. (p 187)

In 2017 vieren we dat gehuwde vrouwen per 1 januari 1957 handelingsbekwaam zijn geworden! Dit probleem van de handelingsonbekwaamheid van de gehuwde vrouw speelde sinds de brochure Gelijk recht voor allen! daar de aandacht op vestigde in 1870. Minister Van Oven schreef na Tendeloos dood een IM in het Nederlands Juristenblad waarin hij haar met name prees om haar moedige vooruitstrevendheid in verband met de afschaffing van de handelingsonbekwaamheid. p 192 ´´Tendeloo noemde het enigszins dwaas dat vrouwen wel in de gemeente, de provincie en het parlement mochten meebeslissen, zelfs als het over miljoenen guldens ging, terwijl die zelfde vrouwen in hun eigen gezin uitsluitend iets te zeggen hadden over de dagelijkse huishoudelijke uitgaven.´´ (p 193)  De wet tot opheffing van de handelingsonbekwaamheid van de gehuwde vrouw trad in werking op 1 januari 1957! Als gehuwde vrouw kun je nu 60 jaar zelf een bankrekening openen (een overeenkomst) en ... 

Gelijke vrouwenrechten: equal pay
Een ander gelijk vrouwenrecht gaat over gelijk loon voor gelijk werk. Vrouwen krijgen voor hetzelfde werk vaak nog steeds een lager loon dan mannen. Op 7 september 2016 is dit gelijke vrouwenrecht besproken in de Tweede Kamer op basis van het in 2014 ingediende initiatiefwetsvoorstel van Keklik Yücel over het bevorderen van gelijke beloning van mannen en vrouwen. Meer informatie uit 2015 over ongelijke beloning en equal pay vind je hier. 

Vraag om Actie -#100jaarvrouwenkiesrecht in 2019
Wie we eren zegt iets over welke verhalen we belangrijk vinden om te vertellen. Onderteken jij (ook) de petitie voor standbeeld Corry Tendeloo?

Noot 1 In deze biografie over Corry Tendeloo is onder andere volgens Literatuur gebruik gemaakt van Arina Angerman, 'Over gelijkwaardigheid en gelijkheid; een ideeëngeschiedenis over organisatie en emancipatie van vrouwen van de bestuurstop van de Vereniging voor Vrouwenbelangen, Vrouwenarbeid en Gelijk Staatsburgerschap (VVGS) in de periode 1949-1967 (doctoraal-scriptie Eigentijdse Geschiedenis, Groningen 1985, ter inzage bij Atria). 

Noot 2 Leestip Blog over Hilda Verwey-Jonker die begin jaren 50 voorzitter van Vrouwenbelangen was https://angermaneuropa.blogspot.nl/2014/07/hilda-verwey-jonker-jaren-50-feminist.html
Noot 3 Link naar informatie over de (Indische) achtergrond, juridische opleiding en gelijke vrouwenrechten activiteiten in Amsterdam van Corry Tendeloo.

Arina Angerman, social entrepreneur Social Media 4 Boomers is partner van bol.com Wanneer lezers (V/M) via een link in bovenstaande blogs een boek kopen, verdient Arina aan deze transactie een kleine commissie (6%).

Tijdens de PvdA campagne op zaterdag 26 februari 2022 reisde Arina Angerman naar Amsterdam (Nieuw-West) en kwam met tram 2 over de Corry Tendeloobrug. Zij werd er blij van! https://www.google.nl/maps/place/Corry+Tendeloobrug+(Brug+713)/@52.3470891,4.825369,17z/data=!3m1!4b1!4m5!3m4!1s0x47c5e1bdd3ab4c87:0x56655b901bd44dc5!8m2!3d52.3470858!4d4.8275577?hl=nl