Deze in 2016 verschenen publicatie las ik in de zomer van 2017. De titels van de hoofdstukken geven goed aan hoe 't proces gaat: '2. Gezocht: een capabele minister (vrouw)', '5 Ministerschap: besluitvorming en beleid', '6. Ministerschap: de media' en '7 Hare'. In hoofdstuk 1 gaat het ook over 'Er moet nog een vrouw bij' ... deze uitspraak doet denken aan de autobiografie van jaren 50 feminist Hilda Verwey-Jonker uit 1988 (noot 1).
Voor dit blog herlees ik hoofdstukken 2 en 6.
Gezocht: een capabele minister (vrouw)
D66 vond er drie en VVD, CDA en CHU ieder één. "Het ministerschap is een van de belangrijkste functies die de politiek kent, omdat het om een positie met macht gaat". (p 32). Ook in 2017 behoorde de personele samenstelling van de nieuwe regering Rutte III tot de laatste fase van de formatie. Net als in 2010 bij Rutte I (3 Hare Excellenties) vinden velen dat er te veel mannen minister zijn geworden. Mark Rutte vond de beste mensen, hij koos voor 'kwaliteit' en had graag meer vrouwen willen hebben. Mijn conclusie is dat hij en fractievoorzitter Zijlstra van de VVD te weinig vrouwen zochten en polsten.
Volgens Monique Leyenaar krijgt sekse als criterium "sinds eind jaren zeventig steeds meer gewicht. (p 36). Naast criteria zoals partijbinding, persoonlijkheid, politieke vrienden, leidinggevende, bestuurlijke en politieke ervaring hebben
 |
| Monique Leyenaar Hare Excellentie, 2016 |
Een capabele vrouw was zeker de eerste vrouwelijke minister en minister in vier andere kabinetten in de periode 1956-1971: Marga Klompé van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk. (noot 2)
In 1977 komt er een eerste eigen staatssecretaris voor emancipatie Jeltien Kraaijeveld-Wouters in het kabinet-[Dries] Van Agt I. Ze hield zich bezig met de Emancipatienota en de Europese richtlijn voor gelijke behandeling van mannen en vrouwen. "De eis 'meer vrouwen in politieke functies' krijgt een plaats op de politieke agenda en ook vrouwelijke bewindslieden worden een media-item, zoals deze kop uit Het Vaderland "[op 31 december 1977] illustreert:
'De meisjes van Dries. Vijf vrouwen in een kabinet! Al weer 'n record'." (p 44).
Oeps met de kennis van NU over vrouwen in de politiek is de kop 'meisjes' voor een latere kanjer als rolmodel Neelie [Smit-]Kroes helemaal niet passend. (noot 3) Ditzelfde geldt uiteraard ook voor de eerste staatssecretaris voor emancipatie en latere burgemeester van Hilversum (1988-1997) Jeltien Kraaijeveld-Wouters.
Een belangrijke conclusie die ik deel 'Zichtbaarheid is een eerste vereiste om op de shortlist van de sleutelfiguren in het onderhandelingsproces te komen.' (p 56). En 'vrouwelijke kandidaten ontvangen doorgaans meer voorkeurstemmen dan mannelijke kandidaten'. (p 59 en noot 4).
Minister Jet Bussemaker (2012-2017) over de Tweede Kamer als leerschool "Dan merk je dat je zowel het ambtelijke vak van politicus beheerst, het is een kwestie van doen, weten en leren, en dat je de inhoud breed beheerst en ideeën hebt. Ik merkte dat ik steeds vaker dacht bij debatten die ik voerde: waarom doet die minister of staatssecretaris dat nu zo? Volgens mij kan het anders, beter.'' (p 62)
Ministerschap: de media
De waakhonden namens de burgers: de media ... zeker in de tijd toen er nog geen sociale media zoals Twitter bestond. Op donderdag 17 mei 2018 ontdekte ik via Twitter in 'Trends voor jou' dat @Sharon_Dijksma door de PvdA wordt voorgedragen als wethouder in Amsterdam! Op 19.5 lees ik dat zij ook een geboren Groningse is ;-).
Hoofdstuk 6 begint met een aantal citaten die te maken hebben met beeld en beleid van Hare Excellentie, zoals
"Diva d'Ancona op de sofa bij Peter Brusse: 'Pluk de dag'" en "IJsbeer Edith, een controlefreak wars van geneuzel". In de beschreven periode van de vrouwelijke ministers verschoof de aandacht naar de persoon en verbreedde het media-aanbod. "De opkomst van infotainment betekent dat van ministers wordt verwacht dat zij aan de tafel met gasten [op tv] niet alleen over hun eigen onderwerp kunnen praten, maar ook over tal van andere thema's ... Dat vereist weer andere mediacompetenties, net zoals de opkomst van de sociale media." (p 186/7).
Kort samengevat is 'de berichtgeving over vrouwelijke politici vaker gericht op uiterlijk, persoonlijke eigenschappen en het privéleven dan op politieke ervaring, deskundigheid en beleid'. (noot 5) Sowieso hebben Minister en Media elkaar nodig. "Ploumen heeft in het begin goed nagedacht over het beeld dat zij als minister wil neerzetten in de media. ... Juist in die eerste weken moet je strak regisseren en goed nadenken over wie wordt mijn woordvoerder en wat wordt mijn mediastrategie." (p 199) Verschillende boeiende paragrafen (200-214) schenken aandacht aan de verschil in aandacht voor uiterlijke kenmerken, kleding en privéleven tussen Hare en Zijne Excellenties.
Sociale media zoals Facebook, Twitter en blogs bieden politici aanvullende mogelijkheden om mensen te informeren. Vrouwelijke ministers zijn uiterst voorzichtig in het gebruik ... de paragraaf gaat alleen over het gebruik door Minister Ploumen tijdens de regering Rutte-Asscher van haar Facebook-pagina en over het anders gaan gebruiken van Twitter door Minister Hennis. "Voorzichtigheid is ook de algemene teneur van de wijze waarop de ministers met de media proberen om te gaan." (p 217)
Zelf vind ik de huidige Minister van Emancipatie die pleit voor financiële onafhankelijkeheid van vrouwen Ingrid van Engelshoven (minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) en haar hoogste ambtenaar tot medio 2020 directeur Emancipatie Jacqueline Prins goed omgaan met Twitter. @IvanEngelshoven en @JacqPrins
Het gebruik van sociale media kan (veel) beter en dit geldt ook voor het gebruik tijdens de laatste verkiezingen die voor de gemeenteraad in 2018! (noot 6)
Noten met links naar meer informatie en kennis
1. Hilda Verwey-Jonker https://angermaneuropa.blogspot.nl/2014/07/hilda-verwey-jonker-jaren-50-feminist.html
2. Marga Klompé https://nl.wikipedia.org/wiki/Marga_Klomp%C3%A9
3. Neelie Kroes https://angermaneuropa.blogspot.nl/2014/11/wat-is-het-geheim-van-neelie-kroes-haar.html
4. Stem op een vrouw: resultaten 2017 https://angermaneuropa.blogspot.nl/2017/03/doe-jij-mee-op-153-met.html
5. ''Politicologe Donatella Campus constateert dat de media drie frames gebruiken in hun berichtgeving over vrouwelijke politieke leiders: dat van verzorger ('caretaker'), dat van buitenstaander ('outsider') en dat van hervormer ('someone who cleans up politics / agent of change')." (p 190/1
6. #GR2018 Hoe gebruikte jij sociale media https://arinaangerman.com/2018/03/hoe-gebruikte-jij-sociale-media/
